شهید حاج محمد رضا گائینی در سال 1339 در خانواده ای مومن ومذهبی دیده به جهان گشود، و چیزی از عمرش نگذشته بود که فقدان پدر او را اندوهگین کرد. با این حال او با پشت کار به مبارزه با سختی ها ادامه داد، به طوری که از نظر تیزهوشی و فراگیری سریع مطالب زبانزد بسیاری از دانش آموزان و دبیران شد.
او که در شهر خون و قیام و کانون بیداری و نهضت مردم ایران (قم) بزرگ شده بود، از نزدیک با جریان مبارزات مهم مخالفت علمای حوزه با دستگاه طاغوت آنایی پیدا کرد و خود از کودکی در متن جریانات انقلاب قرار گرفت.
او چه قبل از انقلاب و چه پس از انقلاب از آن در امور سیاسی فعالیت داشت. قبل از انقلاب، یکی از نیروهای فعال در امر توزیع و تکثیر اعلامیه، بر پا کننده جلسات مخفی و طراح و مجری برگزاری راهپیمایی ها بود. پس از پسروزی انقلاب در سال 1358 با قبولی در رشته ریاضی به دانشگاه اصفهان راه یافت و دانشگاه محیطی شد برای خودسازی و فعالیت سیاسی بیشتر شهید. در این زمان یکی از طرفداران خط امام و ولایت فقیه بود. او به شدت به امام اعتقاد داشت و سخن اورا حجت می دانست و با تمام توان به دستورات امام عزیز عمل می کرد.
شهید علاوه بر تحصیل، هم زمان تدریس در دبیرستان های سطح شهر می پرداخت، و علاوه بر آن از اعضای فعال انجمن اسلامی دانشجویان بود. او با وجود همه مشغله ها و فعالیت ها، همیشه صبور و خوش برخورد بود و هیچ گاه خنده، از لبانش رخت بر نمی بست.
با آغاز جنگ تحمیلی، او که عاشق امام بود و در عشق حسینی عمری سوخته و ستاخته بود، به سویی جبهه ها حرکت و با حضور در سنگررزم این بار به شیه ای دیگر به دفاع از اسلام پرداخت. وی چندین بار درجبهه حضور یافت وسرانجام لحظه ای که یک عمر در انتظارش بود فرارسید و در گرماگرم نبرد قامتش در دامن خون قرار گرفت و آرام گرفت و روحش به پرواز درآمد و بدین ترتیب در عملیات والفجر4 به دیدار معبود شتافت.